De elektrische race van de autofabrikanten

De autofabrikanten hebben de jongste jaren geen reden tot klagen over hun verkoopcijfers. De verkoop van wagens klom in West-Europa over heel 2017 met 2,5 procent, de derde jaarstijging op rij. Voor 2018 verwachten experts een groei van het aantal verkochte wagens in West-Europa met 1 procent. In Zuid-Europa zou het meer kunnen zijn.

En toch lopen de topmanagers er bij geen enkele autogigant fluitend en onbezorgd bij. Het dieselschandaal bij Volkswagen was wel degelijk een ‘game changer’ voor de sector. De overheden in vrijwel alle westerse landen proberen de verkoop van wagens met een verbrandingsmotor af te remmen. Dieselwagens zijn vooral kop van jut. Oudere wagens komen de grootsteden zelfs niet meer binnen.

Idealiter zouden we allemaal met kleine elektrische wagentjes moeten rijden. Critici houden voor dat zo’n karretje dan wel geen vuile lucht uitstoot, maar dat de elektriciteitsproducenten dat des te meer doen. Er is met andere woorden onvoldoende schone elektriciteit om ons volledige autopark te voeden.

Er is ook nog geen enkele echt performante batterij die tegen een betaalbare prijs in onze wagens kan ingebouwd worden. Het Amerikaanse Tesla Motors doet hardnekkige pogingen en lijkt erin te slagen. Maar daar staan erg kritische bemerkingen tegenover over het enorme gewicht van die batterijen, de energievretende productie ervan en de recyclagemoeilijkheden.

Massaal voor elektrisch

Ondanks alle mogelijke tegenkantingen zetten autobouwers massaal in op de elektrische wagen. Ze maken indrukwekkende investeringsbudgetten vrij. Het veelgeplaagde Volkswagen investeert 40 miljard dollar, misschien wel deels om van het harteloze imago af te raken sinds bekend raakte dat VW apen en zelfs mensen uitlaatgassen deed inademen. Het dieselschandaal en de sjoemelsoftware waren net uit de actualiteit. Het geknoei gaat het bedrijf veel geld kosten. Er werd een provisie van 25 miljard euro aangelegd.

Maar Volkswagen kan tegen een stootje. Het is de grootste autoconstructeur van Europa en omvat naast VW ook merken als Audi, Porsche, Lamborghini, Bentley, Bugatti, ¦koda en Seat. Daarnaast fabriceert de groep ook de vrachtwagens Scania en MAN. VW haalt zijn fraaie winstgevendheid dankzij de hoge marges op Porsche en Audi. Om het dieselschandaal naar de achtergrond te verschuiven, probeert VW een voortrekkersrol te spelen in duurzame mobiliteit. Binnen een zevental jaren wil het bedrijf 20 à 25 procent van zijn nieuwe wagens een elektrische aandrijving geven.

BMW investeert al een paar jaren in elektrisch aangedreven wagens, denk maar aan de i3 en de sportwagen i8. Concurrent Daimler (Mercedes) is al een hele tijd met succes aan een inhaalbeweging bezig. Dat verzwakt enigszins de marktpositie van de BMW-topmodellen, die een hoge marge opleveren. Om de directe concurrentie met andere producenten van elektrische voertuigen aan te gaan, heeft Daimler een apart merk gecreëerd dat de naam EQ kreeg.

Peugeot heeft strategisch belangrijke samenwerkingsakkoorden gesloten met autobouwers zoals DongFeng en GM. De Fransen zijn wellicht in staat synergievoordelen te halen uit de overname van Opel. Het aandeel wordt daarom door analisten getipt als ‘outperformer’ dit jaar.

Ford investeert 11 miljard dollar in elektrische wagens, meer dan het dubbele van wat oorspronkelijk gebudgetteerd was. De Amerikanen hebben dan ook wat achterstand goed te maken. Binnen de vijf jaar introduceert het bedrijf 40 hybride en volledig elektrische wagens. Het is dus menens voor CEO Jim Hackett. Deze investeringen, gekoppeld aan gestegen kosten voor staal, aluminium en andere metalen, wegen op het resultaat. De directie van Ford waarschuwde al dat de cijfers voor dit jaar onder de verwachtingen zullen blijven.

De grote rivaal General Motors heeft in 2017 flink minder winst geboekt. De reden is de belastinghervorming van de regering-Trump. Vorig jaar verkocht GM de merken Opel en Vauxhallaan de Franse PSA Groep en trok het zich terug uit Zuid- en Oost-Afrika en India. Het autoconcern verwacht voor 2018 resultaten die grotendeels in lijn zijn met 2017. Pas voor 2019 wordt aan een winststijging gedacht.

Twijfels over Tesla

Tesla is in amper vijf jaar tijd uitgegroeid tot de referentie in elektrische wagens. Al bouwt het niet direct wagens die geschikt zijn voor iedereen, wegens te duur. Toch heeft het bedrijf van Elon Musk de verdienste dat het bijna alle andere merken heeft aangezet elektrische wagens op te nemen in het aanbod. Sommige, zoals Volvo, gaan zelfs zover dat ze binnen een paar jaar geen enkele wagen met verbrandingsmotor meer aanbieden. China bouwt vanaf 2019 de verkoop van verbrandingsmotoren af. Noorwegen wil tegen 2025 geen auto’s meer die met klassieke brandstoffen worden aangedreven.

Tesla mag dan wel een voorloper zijn in elektrische wagens, toch heeft het ook serieuze problemen. De bedrijfsresultaten blijven ver onder de verwachtingen omdat het operationeel niet loopt zoals het hoort. Tesla kan niet voldoende wagens van het Model 3 van de band laten rollen. Tesla boekte in het vierde kwartaal van 2017 een verlies van liefst 675,4 miljoen dollar. Het aandeel Tesla blijft dus voorbehouden voor speculatief ingestelde beleggers.

Japanse knowhow

Een bedrijf als Nissan, dat met de Leaf de meest verkochte elektrisch aangedreven wagen bouwt, heeft dan goede troeven. De Japanners hebben al heel wat kennis opgebouwd, meer dan veel sectorgenoten. Vorig jaar presteerde de aandelenkoers matig, maar de jaren ervoor waren nog slechter. Eind 2012 kostte het aandeel bijvoorbeeld 20 dollar. Vandaag is dat vrijwel evenveel, ondanks een beperkte stijging vorig jaar. Kortom, een saai aandeel.

Toyota verhoogde de prognose voor het lopende boekjaar. De Japanners halen hoge marges dankzij grote schaalvoordelen. De problemen door het terugroepen van 8 miljoen wagens wegens kwaliteitsproblemen zijn blijkbaar vergeten. Het bedrijf zet 13 miljard dollar in voor zijn programma voor elektrische wagens. Het heeft daar al veel kennis in opgebouwd met de succesvolle Prius. Toyota wil nog meer inzetten op volledig elektrische wagens en op voertuigen aangedreven door een brandstofcel.